Posiadanie stopnia naukowego doktora habilitowanego jest powodem do dumy i stanowi o pozycji społecznej. Osoby mogące poszczycić się takim stopniem cieszą się różnymi przywilejami, są zapraszane na różne spotkania, otrzymują stosunkowo wysokie pensje. By zostać doktorem habilitowanym trzeba przejść pewną drogę naukową.
Przede wszystkim trzeba ukończyć studia, a później zrobić doktorat,czyli napisać prace doktorskie i i je obronić w trakcie publicznego egzaminu. Następnie należy otworzyć przewód habilitacyjny. Nie można jednak zrobić tego na dowolnej uczelni.
Uprawnienia na przeprowadzania przewodów habilitacyjnych posiadają jedynie te jednostki, które posiadają zgodę Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów (ta sama organizacja przyznaje prawo do nadawania stopnia doktora). Kandydaci na doktorów habilitowanych nie piszą prac doktorskich, lecz przeprowadzają skomplikowane badania.
Przewody habilitacyjne mogą otworzyć osoby posiadające stopień doktora oraz znaczny dorobek naukowy. Rozprawy habilitacyjne nie muszą przybierać formy jednego dzieła, lecz zbioru publikacji - możliwe jest przyznanie stopnia doktora habilitowanego za całokształt dotychczasowych osiągnięć badawczych, naukowych i dydaktycznych. Prace doktorskie sensu stricto nie są więc niezbędne.